ایل افشار
افشارها (به ترکی آذربایجانی: Avşarlar)طایفه‌ای از ترک های اغوز هستند که در ایران، ترکیه و افغانستان پراکنده‌اند.[۳] مراکز اصلی سکونت آنان استان های فارس، کرمان و خراسان است؛ اما تیره‌هایی از آنان را در استان های آذربایجان، زنجان، قزوین، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد و همدان می‌توان یافت.[۴]
معرفی:
اَفشار یا اوشار یکی از ایل‌های ترکمان[۲][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰] جزء گروه قومی ترک‌های آذربایجانی هستند[۱۱][۱۲][۱۳]. که در زمان شاه اسماعیل صفوی همراه با شش ایل بزرگ از آناتولی عثمانی به ایران آمدند و پایه‌های دودمان صفوی را بنیاد گذاردند. این ایل به دو شعبه بزرگ تقسیم می‌شد: یکی قاسملو و دیگری ارخلو یا قرخلو؛ نادر شاه افشار از شعبه اخیر بود. طایفه قرخلو را شاه اسماعیل از آذربایجان به خراسان کوچاند و در شمال آن سرزمین، در نواحی ابیورد و دره گز و باخرز تا حدود مرو مسکن داد؛ تا در برابر ازبکان و ترکمن‌ها مهاجم سدی باشند. تعداد بسیاری از این ایلها در زمان شاه عباس اول در ایل شاهسون ادغام گشتند. ایل افشار ترک زبانند[۱۴]
افشارها در صحنه تاریخ
افشارها تحت اداره آق‌سنقر اتابکان موصل را تشکیل دادند و اینها در فتح آناطولی نقش مهمی ایفا نمودند. از طرف ملکشاه آق‌سنقر قاسم الدوله لقب گرفت و ولایت حلب یافت. عمادالدین زنگی حکومت اتابکان موصل را تشکیل داد(۱۱۴۶_۱۱۲۸) و از طرف خلیفه اقب فاتح گرفت و در جنگهای صلیبی شرکت کرد. پسر و جانشین نورالدین محمود به علم و ادبیات علاقه داشت. شیرکوه (ابوحارث اسدالدین) و صلاح‌الدین ایوبی تحت لوای او بودند و به کمک او حکومت فاطمی را برانداختند(۱۱۷۱). بعد از صلاح‌الدین فرزندش نتوانست قدرت پدر را پیدا کند و در قرن سیزده میلادی تابع مغولها شدند. در نتیجه افشارها به جنوب آناطولی کوچ کردند و به کمک دیگر ترکمنان حکومت خانی قره‌مان را تشکیل دادند.
افشارهای آناطولی بیشتر از احفاد سه خانواده‌اند که از حلب آمده‌اند و عبارتند از:
قوت بیگلی اوغوللاری
گؤندؤز اوغوللاری
کوپک اوغوللاری
تیره‌های مستقل ایل افشار
پورممشالو، پیرمرادلو، آقاجان‌لو، ولی‌پور، قرایی، میرحسینی، فارسی مدان، میرجانی، قره‌قویونلو، قره‌گزلو، حمزه‌خانی، برآوردی، عمویی، غنچهای، صادقی، رایینی، شهسواری، جامع‌بزرگی، مرادی، ساوندر، خبری.[۱۵]
فرهنگ و رسوم
قالیچه‌های افشار
از نظر قالی‌بافی، چادر نشینان افشار گره ترکی و روستائیان گره فارسی به کار می‌برند. در واقع اصالت قالیچه‌های کرمان را در کارهای ایلات افشار باید جستجو کرد که نقشه و طرز بافت آنها وجه مشترکی از هنر مردم آذربایجان و کرمان است که به خوبی با هم آمیخته شده است.[۱۶]
افشارهای ایران
افشارهای ایران عبارتند از:قره حسنلو ، قره گوزلو ، گندزلو، بکیشلو ،سعیدلو ، قرالرلو ،بدیرلو،عربلو، طرزیلو، شاملو، اصانلو، قاسملو، ایناللو، آراشلو، گؤندؤزلو، تکشلو، کهگیلولو، قرخلو، تکه‌لو و ایمیرلو و ... این طایفه‌ها از قبیله‌های گؤندؤزلو و کؤپک‌لو و افشارهایی که از آسیای میانه آمده‌اند، تشکیل یافته‌است.[۱۷]
منابع
1-↑ Joshua Project - Azerbaijani People Cluster Great Commission Status
2-↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Looklex encyclopaedia - Afshars
3-↑ ایران تاریخ، فرهنگ، هنر زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1385
4-↑ ایران تاریخ، فرهنگ، هنر، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، ۱۳۸۵(بخش زبان و خط)
5 -منبع 5
6- ↑ دایرةالمعارف بزرگ اسلامی - افشار
7-↑ Joshua Project - Ethnic People Groups of the Turkic Peoples Affinity Bloc
8- ↑ Tapper, Richard (1997). «Frontier Nomads of Iran: A Political and Social History of the Shahsevan.» Cambridge University Press, ISBN 0-521-58336-5, 9780521583367, Page 44
9--↑ Reid,.J. J. (2000). «Crisis of the Ottoman Empire: Prelude to Collapse 1839-1878.» Franz Steiner Verlag, ISBN 3-515-07687-5, 9783515076876, Page 210
10-↑ Peter Malcolm Holt, Ann Katherine Swynford Lambton, Bernard Lewis (1977). «The Cambridge History of Islam» Cambridge University Press, ISBN 0-521-29135-6, 9780521291354, Page 430
11- ↑ Richard V. Weekes. Muslim peoples: a world ethnographic survey. AZERI. — Greenwood Press, 1978 — p. 56 — ISBN 9780837198804
12-↑ Российский этнографический музей. Афшары.
13-↑ «Азербайджанцы ». در Great Soviet Encyclopedia. بازبینی‌شده در Sep 13, 2013.
14-↑ شهرداری کرمان
15-↑ شهرداری کرمان
16-↑ استان کرمان
17-↑ تورک دؤنیاسی ال کتابی، آنکارا، ۱۹۷۶، ص. ۸۴۳
1) من اسماعیل سالاریان صاحب این وبلاگ 7 کتاب چاپ شده ام 1-تمثیل و مثل 2- ناغیلار بوقچاسی 3- مثنوی یوسف و زلیخا به ترکی خراسانی 4- نگاهی به ادبیات ترکان خراسان 5- نگاهی به فرهنگ ترکان خراسان هست 6 -ترکی خراسان و قواعد آن و چند کتاب در زمینه زبان، ادبیات و فرهنگ ترکان خراسان آماده نموده ام که هنوز چاپ و نشر نشده اند.