زبان و ادبیات ترکان خراسان

میش‌مرغی در آذربایجان که باعث ربودن مدال طلای جشنواره جهانی عکس اسلوونی شد:

یک عکاس جوان در بوکان آذربایجانغربی با ارائه عکس فوق از یک میش‌مرغ به جشنواره جهانی عکس اسلوونی، نشان طلای این جشنواره را از آن خود کرده است.

همه ما تا حالا « شترمرغ » را یا از نزدیک یا حداقل عکس و فیلمی از آن دیده ایم و اطلاعاتی کمابیش از آن داریم؛ اما شاید خیلی از ما چیزی به نام «میش‌مرغ» به گوشمان هم نخورده باشد و چنانچه عکس یا فیلمی هم از آن دیده باشیم، اطلاعات چندانی از آن نداشته باشیم.

به گزارش ایسلانیوز به نقل از منابع خبری، اخیراً یک عکاس جوان آذربایجانی که عکسی از این جانور نادر در منطقه بوکان شکار کرده و به جشنواره جهانی «عکس اسلوونی» ارائه داده بود، مدال طلای این جشنواره را از آن خود کرد و همین موضوع دست مایه‌ای شد تا چیزهایی از این جانور بدانیم:

* مشخصات میش‌مرغ

میش‌مرغ (چیرگ) با نام علمی : Great bustard ) Otis Tarda) از رده پرندگان، راسته درناسانان، خانواده هوبره و از جنس" Otis " می‌باشد. چیرگ جزء بزرگ‌ترین پرندگان گیاه‌خوار بوده و با جثه بزرگ و بال‌های کشیده و پرتوان، سنگین‌ترین پرنده قادر به پرواز جهان لقب گرفته است. طول بدن در نرها 1 متر و وزن آن 15-18 کیلوگرم و طول بدن ماده‌ها 70-80 سانتی‌متر با وزن 5- 8 کیلوگرم می‌باشد.

این پرنده دارای گردنی افراشته و پاهای بلند و قوی بوده که به سه انگشت ختم می‌شود. رنگ پرهای پشت حنایی روشن با خطوط قهوه‌ای تیره و سینه آن معمولاً سفید رنگ می‌باشد. چیرگ پرنده‌ای بسیار محتاط با چشم‌های تیزبین بوده که از فاصله دور خطر را احساس می‌کند و با پرواز و یا استتار، خود را از خطر دور نگه می‌دارد. این پرنده مناطق خلوت و آرام را ترجیح می‌دهد و از مکان‌های پر تراکم گریزان است. راه رفتن آن آرام و با وقار بوده و در حین راه رفتن و پاییدن اطراف، گردن خود را بالا نگه می‌دارد. این پرنده بیشتر زمین‌های پست و دشت‌های دیمی را برای اسکان خود بر می‌گزیند. شیوه زندگی آن کاملاً اجتماعی بوده و معمولاً در دسته‌های چندتایی و یا چند ده‌تایی مشاهده می‌شود. چیرگ در ساختار زندگی گروهی خود تدابیر امنیتی مخصوص را به اجرا می‌گذارد و برای حفاظت گروه از خطرات احتمالی به گماردن نگهبان می‌پردازد که این ویژگی می‌تواند تا حدودی چیرگ را در برابر خطرات شکار محفوظ نگه دارد.

* پراکندگی جمعیت

پراکندگی جهانی چیرگ از شبه‌جزیره ایبری در اسپانیا شروع و تا شرق چین در آسیا ادامه می‌یابد. جمعیت میش‌مرغ در جهان مابین 32200 تا 42600 قطعه تخمین زده می‌شود که بیشترین آمار مربوط به کشورهای اسپانیا، روسیه، اکراین، ترکیه و مجارستان می‌باشد این در حالی است که بیش از نیمی از جمعیت چیرگ‌های دنیا در اسپانیا زندگی می کنند. شرایط نامناسب زیستگاهی و امنیتی باعث شده که امروزه جمعیت چیرگ در معرض انقراض جهانی قرار گیرد و از جمعیت آن با گذشت زمان کاسته شود.

* حفاظت

چیرگ جزء پرندگان نادر و آسیب‌پذیر (Vulnerable) بوده که از نظر جهانی جمعیت آن رو به کاهش است و در حال حاضر در لیست سرخ اتحادیه بین‌الملی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) قرار گرفته است. در ایران نیز از سال 1346 این پرنده تحت حمایت اعلام شد و شکار آن ممنوع گردید. با توجه به اینکه در حال حاضر در ایران چیرگ در معرض انقراض قرار دارد لازم است نسبت به آسیب‌شناسی و احیای این گونه با ارزش اقدامات اساسی صورت پذیرد.

* وضعیت گونه چیرگ در ایران

چیرگ بیشتر در قسمت‌های شمال‌غرب کشور (آذربایجان) پراکنده است. شکار بی‌رویه، تخریب زیستگاه، تبدیل زمین‌های دیمی به آبی (مکانیزه شدن کشاورزی) باعث کاهش بی‌رویه این گونه در دهه‌های اخیر شده است. جمعیت چیرگ در حال حاضر از 100- 150 قطعه تجاوز نمی‌کند و همین مسئله، نگرانی‌های عمده‌ای را از جانب دوستداران محیط زیست به همراه داشته است. از عمده‌ترین زیستگاه‌های چیرگ در ایران می‌توان به دشت‌های اطراف بوکان (دشت اینگیجه و آل‌بولاغ، دشت سوتاو حمامیان، دشت قازلیان و دشت سیکانیان) اشاره کرد که بیشترین جمعیت تولیدمثل‌کننده و زمستان‌گذران میش‌مرغ در ایران را در خود جای داده‌اند.