در زبان قاعده مند و قاعده مند ترکی می توان بسیاری ازکلمات همریشه و هم خانواده را کشف کرد که به لحاظ محتوایی به هم وابسته و مکمل همدیگر هستند.

وقتی می گوییم یک زبان قاعده مند است و زبان دیگر چنین نیست این قانون مند و قاعده مند بودن یا نبودن زبان، به چند فاکتور بستگی دارد که یکی از این دلایل، ریشه واژگان آن زبان است. در زبان تورکی و عربی واژگان از ریشه و اصل و نصب برخوردارند. مثالها :
فارسی = خورشید ، یکروزه ، روزانه ، روزنامه ، حشره یک روزه ، نیم روز ، نیمه آفتابی ، جنوب ، روز ، آفتاب
ترکی = گون ، گونلوک ، گونده لیک ، گونده جه ، گون اورتا ، گوناز ، گونئی ، گوندوز ، گونش