گزارش شب فرهنگی ترکی6
آقای محمد عرب خدری شعری زیباکه نظیره ای بر « حیدربابا » بود در توصیف درگز این دیار همیشه سرسبز با مردم دلاورش خواندند. با تشکر از ایشان که متن این شعر را فرستاده اند بصورت زیر :
شنبه ۱۰ مرداد۱۳۹۴ ساعت: 21:14 توسط:محمد عرب خدری
جناب سالاریان، در جشنواره دوستان بجنوردی این اشعار از مجموعه « الله اکبره سلام " خوانده شد. در چهار قسمت ارسال می شود. با عرض ارادت مجدد. محمد عرب خدری
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام به تمام بزرگان، نیک زنان و نیک مردان حاضر در مجلس و بجنوردی های خوش مشرب و مهمان نواز و تشکر فراوان و عرض خدا قوت به بانیان مجلس.
من شاعر نبوده و نیستم ولی وقتی برای اولین بار منظومه «حیدربابایه سلام» مرحوم استاد بزرگ شهریار را خواندم سخت تحت تاثیر قرار گرفتم و در برهه ای دلنوشته هائی نوشتم بر همان سبک و سیاق و با خطاب قرار دادن کوه الله و اکبر درگز، ولی این کجا و آن کجا.
در درگز طوایف ترک، کرد، ترکمن، تات و زابلی و... از دیرباز در کنار هم زندگی مسالمت آمیزی داشته و دارند و در زمان جنگ تحمیلی دست در دست هم در دفاع از میهن اسلامی و اسلام عزیز جانفشانی کردند و فرد شاخص آنها شهید سپهبد صیاد شیرازی است که در تاریخ نام او جاودانه خواهد بود و نام این شهید بزرگوار عجین و درهم با نام درگز.
قبل از اینکه بخشی از این دلنوشته را برایتان بخوانم لازم است عرض کنم که در شعر ترکی رعایت اوزان عروضی الزامی نیست و اساس شعر ترکی بر هجا استوار است. دوستان اگر اوزان را مناسب ندیدند خورده نگیرند. اما بخشی از مجموعه الله و اکبره سلام.
ايزاق يوْلدن، يوردوموزه، اۆزلنديْم
دره گـز دوْو، داغ دره ني توْولنديْم
الله اكبـر، آديْي نن من، سؤزلنديْم
الله اكبر، قلبيْي دوْليْ، سؤزدنديْ
باخمــاقلريْي، محبّـتلي، گؤزدنديْ
سلام اوْلـسون، الله اكبـر، داغيْـنه
سلام اوْلـسون، دره گـزيْي، آديْـنه
سلام اوْلسون، مئللتيْ نيْي، ديليْنه
دره گـزيْي، تاريخـده بيـر، آديْ وار
ايران توران، جنگلرين نن، ياديْ وار
الله اكـبر، داشـليْ داغـه، يئتنده
توْوليْ يوليْ، يوخاري يه، گئدنده
يوخـاريْــــدن، دره گـزيْ، گـؤرنده
تاريخيْ من، ورق ورق، گؤررمن
بندئـيانه، نـــادئره مـن، باخـرمن
الله اكـبــر، غــــيْرقـيْ لــريْـي، اؤچنده
ككلئي لرئي، چشمه دن سو، ايچنده
نازلي توْخـــليْ، ننه سيِْن نن، كئچنده
اگر اوْلسه، كئچن لردن، بــيرياد ائت
محبـتلي، اﯙره ي لري، بيرشاد ائت
الله اكــبر، آب گـرمــيْي ده، دورئــــــيديْم
ايسسيْ سوودن، مــن اﯙزيْمه، وورئيديْم
قئرخ قيْزئيده، يــــئدديْ داشـــيْ، آتئيديْم
شايـد كيْ من، آرئزومه، يئتئيديْم
بو مئللتيْ، هر گون من شاد گورئیدیم
و به همین شکل مطلب ادامه می یابد، وارد شهر می شوم یادی از مردان قدیم درگز و شغل و حرفه و معروفیتشان بیان می شود سپس به صورت بخش، بخش بازگوئی مراسم مختلف از جمله عروسی ها. مثلا دیدن پنهانی پسر دختر را در یک عروسی و انتقال مطلب به پدر و مادر با شرم فراوان و خواستگاری و مصلحت و شیرینی خوری تا عروسی و اینکه برادر عروس غیرتی بود داماد را به خانه راه نمی داد و مادر دختر بطور پنهانی دلداده ها را به هم می رساند الی آخر
ميزان ﮔﯚنو، محصول لركيْ، ييْغيْشديْ
زارع پـايـيْ، اربابـيْن نن، چــــيْخيْشديْ
ﻛﯚره كنـم، تـوْي تــوتمــــاقه، باتيْشديْ
توْيلر بيرـ بير، باشلانرديْ، ساز اينن
گـلـين گـلــرديْ اؤويــنه، نــــــازاينن
توْي توتماقچيْن، موقدّمات، واريْديْ
مصــلحـتيْ، آديـازمـاغـيْ، واريْديْ
ات و دﯙﯦـﯚ، قـاب قـازانــيْ، واريْديْ
داغـدن اوْدون، حئيوانلرنن، گلرديْ
تكه ـ قــوْيــون، سورودن آيريْلرديْ
تـوْيـلـريـْنـده، اوْخـوردولــــر، اؤزلريْ
شاد اوْلماقـچيْن، چالرديْلر، سازلريْ
ائمّــه دن، دئـيه ر ديْلـــــر، سؤزلريْ
(پئيغمبريْي قيْزينيْ علي آلديِ يار يار
قيز آلماق وْ قيز وئرماق شوْن نن قالديْ يار يار)
موفق شاد باشید.

1) من اسماعیل سالاریان صاحب این وبلاگ 7 کتاب چاپ شده ام 1-تمثیل و مثل 2- ناغیلار بوقچاسی 3- مثنوی یوسف و زلیخا به ترکی خراسانی 4- نگاهی به ادبیات ترکان خراسان 5- نگاهی به فرهنگ ترکان خراسان هست 6 -ترکی خراسان و قواعد آن و چند کتاب در زمینه زبان، ادبیات و فرهنگ ترکان خراسان آماده نموده ام که هنوز چاپ و نشر نشده اند.