تعییرات صدا در لهجه غربی گویش ترکی در خراسان :
لهجه غربی خراسان بیشتر در شهرستان های بجنورد، سبزوار، جوین، جغتای و روستاهای تابعه در خراسان بزرگ روستا های تابعه آنها مورد استفاده قرار می گیرد.
1ـ در لهجه غربی ترکی خراسانی هفت حرف از نه حرف صدا دار زبان ادبی ترکی همانند گویش ترکی در منطقه آذربایجانی وجود دارد، بعبارت دیگر، تعداد حروف صدار در این لهجه هفت تاست. در این لهجه حروف صدا دار (اؤ :  ö ), (او : ü ) وجود ندارند. صدای ( اؤ : ö ) بصورت صدای كسره ( ائـ : e) و صدای ( او : ü) بصورت ( ايـ :  i) تلفظ می شود.
مثال صدای اؤ  ö: به صورت صدای (ائـ: e) در کلمات: اؤلؤم: ائلئم (مرگ)، کؤمک: کئمک (کمک)، هؤل: هئل (خیس)، گؤز : گئز (چشم)، گؤل: گئل (حوض، دریاچه)، چؤره ك: چئره‌يٌ (نان)، چؤل: چئل (بيابان، صحرا). البته استثناء نیز در تلفظ برخی کلمات وجود دارد. مانند: اردک، اؤپمک (بوسه)، اؤلنگ (علفزار)، اؤلمک (فوت).
مثال صدای او: ü به صورت ايـ: I -  مانند: سوت : سيت (شير نوشيدنی)، اوچ: ايچ (سه)، گون : گين (روز، خورشید)، کول: کيل (خاکستر)، اوز: ائز (صد)، اوزوم: ایزیم (انگور)، اوزمک: ایزمك (شنا)، دوز: ديز (راست)، لوشو : لوشئ (گوجه)
نکته 1 : در تلفظ برخی کلمات همانند ترکی گویش آذربایجانی است دارد. مانند: تورک : ترك، سورو : سوال.  اوردک، گول : گُل و ....
نکته 2 : از آنجا که در زبان های گروه فارسی (تاتی، کردی و....) این دو صدا وجود ندارند بنظر می رسد تاثیر این زبان ها بر روی زبان ترکی در این شهرستان ها باعث تغییر صداهای فوق شده اند. بعبارت دیگر  این صداهای فوق رقیق شده اند.
نکته 3 : تغییرات در لهجه آنهم در برخی کلمه باعث تغییر ریشه کلمه  در برخی کلمات می شود و ریشه یابی کلمات را با مشگل بروبرو می ساز. مثلا گولمک یا گولماق به معنی خندیدن در لهجه  بجنورد می شود گیلماق و اؤلمک به معنی مردن در این لهجه می شود ائلماق! دیده می شود که معنای ریشه تغییر می کند (ائل در ترکی یعنی ایل و طایف ).
نکته 3 : تغییراتی که در لهجه ها  و در محاوره دیده می شوند معمولا در زبان ادبی نگاشته نمی شوند. متون یکصد و بیست بیست قبل نویسندگان ترک در خراسان گویای این مدعاست.
منبع : زبان و ادبیات ترکان خراسان

https://t.me/xorasanturk