نام کتاب: ترکی خراسان و قواعد آن

مولف: اسماعیل سالاریان

نوبت چاپ: دوم -1402

انتشارات: اختر- تبریز

این کتاب دستور زبان ترکی در ایران با تاکید بر گویش ترکی خراسان بزرگ، از جمله کتاب هایی است که در راستای یادگیری، بروز و آشنا کردن ترکان و علاقمندان به زبان ترکی و دستور آن است.

در بخش های ابتدایی کتاب، به معرفی موجز تاریخچه زبان ترکی، پیشینه ترکان خراسان همراه با تقسیم بندی ساختاری زبان های ترکی، قواعد نگارش زبان ترکی و قوانین آوایی و فرآیندهای تغییر و ناهمگونی در کلمات ترکی مورد بررسی قرار گرفته است.

در بخش های میانی کتاب، ترکی خراسانی و لهجه‌های آن، و اینکه از دیدگاه علم زبان شناسی، ترکی بالاخص گویش خراسانی جزو کدام گروه از زبانهاست و این گروه از زبان ها چه ویژگی‌های کلی دارند، با تاکید بر روی ماهیّت خود زبان ترکی در ایران و با تمرکز پدیدۀ زبان ترکی خراسان را به عنوان بخشی از هستی ترکان خراسان، آن گونه که هست با روش‌های علمی زبان شناسی، طرح، توصیف، تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

بخش های انتهایی کتاب، دستور و گرامر زبان ترکی را بنا به جهت گستردگی و پیچیدگیِ موضوع مورد مطالعۀ آن، آنرا، به بخش ها جداگانه ای به همراه معنا شناسی عناصر زبانی در ساخت‌های دستوری جمله‌های زبان ترکی رده بندی آن‌ها بر حسب مقولات دستوری که شامل (فعل، اسم، قید، صفت، ضمیر، ادات و رقم و ...) تنظیم شده است.

در بخش نحو، به ساخت جملات و الگوها و قواعد توالی و ترکیب واژه ها در ساختار جمله ها چنان پرداخته شده است تا برای همگان قابل فهم و مفید باشد.