زبان ترکی در منطقه اسدآباد

زبان ترکی که در منطقه اسدآباد تکلم میشود خود لهجه ای خاص منطقه اسدآباد از لهجه ترکی همدانی از زبان ترکی آذربایجانی

 متاسفانه بعضی از همشهریان ما زبان خود را جدا از ترکی آذربایجانی می دانند و این مسئله به این خاطر است که ترکی آذربایجانی را با لهجه خاص تبریز یا اردبیل یا ارومیه یکی می دانند در حالی که این چنین نیست. زبان ترکی آذربایجانی شامل لهجه های مختلفی است از جمله لهجه تبریز و اردبیل  ارومیه لهجه زنجان و ساوه و همدان  لهجه خراسان لهجه قشقایی.

لهجه ترکی اسدآباد با لهجه ترکی دو شهر ترک نشین اطراف خود یعنی سنقر در غرب و بهار در شرق تفاوت دارد ولی این بدان معنی نیست که قابل فهم برای یکدیگر نباشد بلکه طرز ادای کلمات اندکی فرق دارد که البته این در بین روستاهای اطراف اسدآباد هم متغیر است. به عنوان مثال از طرز ادای کلمات  می توانیم بفهمیم که شخص گوینده از روستای آجین است یا خاکریز. از کولینگ تپه است یا سیراوند.

حال به بررسی تعدادی از کلمات می پردازیم:

کلمه اویان  به معنی بیدار شو که این کلمه در لهجه ترکی اسدآباد اوءان یا اووان تلفظ می شود.

اویاندی یعنی بیدار شد. در ترکی اسدآباد اووانه با تشدید بر روی حرف ن یعنی دی در ترکی آذربایجانی. در لهجه ترکی ما به نه با ن مشدد تبدیل شده است.

توورک(Türk) یا همان ترک که لهجه اسدآباد تورک تلفظ می شود(TÖrk)

البته تفاوت فقط در اویان و تورک نیست. چون آنها بیدار شده اند و ما هنوز در خوابیم.

هاچان به معنی کی{چه وقت}. در ترکی اسدآباد هاچاخ و یا هاچاغ گفته می شود که به نظرم تلفظ اسدآباد صحیح تر از تلفظ آذربایجانی آن باشد چون در ترکی چاغ به معنی زمان است نه چان.

گلدی  = آمد. در لهجه اسدآباد گلده یا گلله با ل مشدد تلفظ می شود. یعنی حرف" د" به صورت سطحی تلفظ می شود یا اصلا تلفظ نمی شود و به جای آن حرف "ل" مشدد می گردد. البته این قاعده در همه موارد صدق نمی کند. مانند گئتدی  = رفت در لهجه اسدآباد گدده تلفظ می گردد.

گلی سن = می آیی در ترکی اسدآباد می شود: گلیرین

علی صاباح گله جک = علی فردا خواهد آمد. در ترکی اسدآباد: علی سحر گله جاخ{غ} می شود

به جز مورد فوق که  جک به جاخ یا جاغ تبدیل شده اکثر حروف"خ" که در آخر افعال ترکی آذربایجانی وجود دارند در ترکی اسدآباد به "ک" تبدیل می شوند. مثل گئددوخ. یعنی رفتیم  که در اسدآباد گئددیک {گ} تلفظ می شود

در روستاهای اطراف اسدآباد هم تلفظ ها با هم متفاوت است مثلا خاکریزیها یا روستاهای دشت افشار محکم تر و اصولی تر از روستاهایی مانند دهبزان سیراوند یا حتی آجین تلفظ می کنند

قایناق : وبلاگ آموزش زبان ترکی