زبان و ادبیات ترکان خراسان

   ریشه ترکی اعداد (ریشه اعداد در پروترک) معجزه زبان ترکی

 

ریشه ترکی اعداد ترکی
و
ریشه ترکی بعضی از اعداد مقدس در دیگر زبان ها

اشاره : پروترک ها به عنوان اقوامی که نقش اساسی در شکل گیری تمدنهای جهان داشته اند تاثیر فراوانی در شکل گیری زبان و اعداد اقوام امروزی داشتند چه ترک و چه غیر ترک.
در این مقاله به بررسی ریشه ترکی برخی اعداد در زبان ترکی و دیگر زبان ها پرداخته شده است. وجود این ریشه ها از نکات شگفت انگیز و خارق العاده زبان ترکی می باشد.

 

ریشه ترکی اعداد:

بیر (یک) : تشکیل شده از کلمه BU-ER بو-ار. در مفهوم خان و تانری می باشد و به خدا اشاره دارد.

 

ایکی (دو) : ایئکیEYKİ که از ریشه eşi بمعنی بنزری / benzeri (همتا و شبیه) یانسیماسی / yansıması (منعکس شده) می باشد.

 

اوچ (سه) : از اوچ به معنی پرواز و از اوج به معنی بالاترین جا گرفته شده است.

دؤرد (چهار) : از مراحل TOĞ-UR, TÖR-ET, TÖRT شکل گرفته است.

 

یئتدی (هفت): از ریشه EZ ED A EM که از اشکال اسطوره ای خورشید و ماه و مار و هفت تن که دست به دست داده اند در کتیبه های باستانی گرفته شده است . EZ ED A EM به  EZ EDİ و سپس به  ZEDİ و شکل امروزی تغییر یافته است.

ریشه ترکی Seven / هفت در زبان های غربی

اون بیر (یازده) :  برگرفته از اشکال اسطوره ای خدای خورشید در کتیبه های باستانی  و همچنین در مفهوم خدای مردم اون(اون ON halkı از تمدن های اولیه جهان).

 

اون یئتدی(هفده) : از EZ ED A ON به معنی مقدس برای مردم اون است.

 

اون دوقوز (نوزده) : از OT OĞ EZ ON به معنی خدای خورشید مقدس مردم اون است.

 

نکته جالب این است که  اون دوقوز ONDOKUZ که در ده هزار سال پیش به دست پروترک ها بکاررفته در قرآن کریم با تقدس عدد 19 به کار رفته است.

 

به شکل شبیه اعداد 1, 2, 3, 4, 7, 11 در بین تمامی اقوام دارای معنی مقدسی هستند.

 

قایناق : ماز قامئت سیته سی

SAYILARIN PROTO-TÜRKÇE KÖKENLERİ

">PROTO-TÜRKLER de SAYI diye bir soyutlama başlangıçta yoktur. Daha sonraları sayı haline gelmiş cümleler vardır

1
BU-ER kelimeleri sonradan bitişmiş ve BİR olmuştur. BU-ER ifadesi,  BUya ERmiş, erişmiş, HAN, HÜKÜMDAR olmuş  demektir. Bu yüzden TANRIyı işaret eder
2EYKİ (eşi, yansıması, benzeri, ikincisi) kelimesi de kısalarak İKİ sayısını meydana getirmiştir

3

UÇ (en yüksek yer) kelimesi ÜÇ sayısını oluşturmuştur


4

DÖRT sayısı TOĞ-UR, TÖR-ET, TÖRT aşamalarından geçerek bugünkü haline ulaşmıştır. TOĞ-UR(AN) KADIN, TÖR-ET(ER), yani TÖR denilen, evin en mutena köşesine oturur. Anlamı zamanla kaybolmuştur.

7

EZ ED A EMin TAKDİS MERASİMİ olduğunu görmüştük. Yukarıda resmi görülen TAKDİS MERASİMİ'nin YEDİ YALKINla ifade edildiğini anlatmıştık... KÜN ve AY, BEYi YILAN vasıtasıyla takdis ediyorlardı. Bu her ikisinin başındaki YEDİ YALKIN ile Belirtildiği gibi, HALAY çeker gibi elele tutuşmuş YEDİ KİŞİyle gösterilmişti.

EZ ED A EM kelimeleri sıkışarak EZ EDİ, ZEDİ, sonra da YAKUTLARda SETİ; KAZAK ve KIRGIZLARda CETİ; ÖZBEK, TÜRKMEN, AZERİ ve bizde YEDİ olmuştur

7

PROTO-TÜRKÇE deki SETİ kelimesi BATI dillerine SETTE, SEPTE, SEPTEM, SEVEN SIEBEN şekillerinde girmiştir. O dillerde bu kelimenin hiç bir anlamı yoktur. Ama PROTO-TÜRKÇE kökenine inince karşımıza EZ ED A EM (GÖKLER den YER e YILAN gibi DÖNE DÖNE inen TANRI KUDRETİ ile güçlenme töreni, TAKDİS MERASİMİ ) anlamı çıkar.

GÜN TANRISI nın bu özelliğini yansıtan YEDİ YALKIN, GREK mitolojisine YILAN SAÇLI MEDUSA olarak girmiştir

11

ONBİR sayısı da GÜNEŞ i, dolayısiyle TANRIyı temsil eder. Şöyle ki, GÜNEŞ tektir. GÜÇ-ENERJİ sahibidir. Sistemimizin hükümdarıdır. BU-ER (BİR) o anlama gelir. BU-ER ON ifadesi ise ON halkının hükümdarı demektir. Yani PROTO-TÜRKLERin (ve dolayısiyle bütün insanların hâkimi, ALLAH) BU-ER ON önce BİR ON olmuş, sonra da ONBİRe dönüşmüştür

17
EZ ED A ON kelimeleri birbirine kaynaşarak EZ-EDA-ON, CEDİ ON , ON CEDİ (şimdiki KAZAK-KIRGIZ telâffuzu), ve ONYEDİ Yani EZ EDİ (takdis edilmiş, kutsal) ON(halkı için
19
ONDOKUZ kelimesi OT OĞ EZ ON kelimelerinin sıkışmasından oluşmuştur. OT-OĞUZ-ON, ON TOĞUZ, ONDOKUZ. ON(halkının) OT-OĞ-EZ (kutsal GÜNEŞ TANRISI) anlamına gelirdi
İşin enteresan yanı, 10.000 yıl öncesine ait bu 19 SAYISI, M.S. 600lerde karşımıza KURAN-I KERİM içinde 19 MUCİZESİ olarak çıkıyor
Aynı şekilde 1, 2, 3, 4, 7, 11 sayıları da kutsal anlamlarını koruyor