آیا مفاخر تورکان خوراسان را میشناسید؟

شهر قوچان "  قوچان عتیق  "در آستان امامزاده ابراهیم تقریبا در ۳ کیلومتری قوچان به سمت فاروج -شیروان قرار داشته که بر اثر زلزله در ۱۳۰۴یا ۱۳۰۵ آسیب جدی می بیند. سپس شهر جدید قوچان را در محل کنونی بنا می نهند. طراح شهر کسی نبود جز عبدالرزاق خان بغایری. نقشه شهر شطرنجی با اقتباس از شهر عشق آباد پایتخت ترکمنستان می باشد و اصلی ترین بازار یا راسته خیابان آن از قدیم تا کنون عشوآت بازاریب یعنی ازار عشق آباد. نام دارد.

 

 

 

 

 

گوهرشاد بیگم یکی از زنان مفاخر تورکان خوراسان

ملکه گوهر شاد بیگم ۷۸۰ – ۹رمضان ۸۶۱ه‍.ق) معروف به گوهرشاد آغا از اشراف زنان ترکان خراسان و از نامداران و سیاستمداران دوره تیموریان است. او زنی بسیار نیکوکار، ثروتمند، ادب دوست، هنرپرور، باوقار، خردمند، با احتیاط و با سیاست بود.

از آثار و بناهای خیریه‌ای که توسط گوهر شاد خاتون بنا شد، مسجد جامع، مدرسه و خانقاه شهر هرات افغانستان و مسجد جامع مشهد در ایران بیش از همه اهمیت دارند که در هر دو شهر به نام آن بانوی نیکنام به « مسجد گوهر شاد » موسوم و مشهور می‌باشند و از شاهکارهای هنر معماری و کاشی کاری قرن نهم هجری به شمار می‌روند.  

همچنین او آثار ارزنده‌ای در حرم امام رضا (ع) و اطراف آن پدید آورد، از جمله دو رواق « دارالحفاظ » و « دارالسیاده » را بنا کرد. 

 

 

حاجى بکتاش ولی نیشابوری :

 

"حاجى بکتاش ولی نیشابوری " از  ترکان خراسانی بوده  طریقت بکتاشیه که پس از وفات ایشان و بنام ایشان در آسیاى صغیر پدیدار شده در اطراف ترکیت و خراسانیت تشکل پیدا نموده است. به آسیاى صغیر– آناتولى مهاجرت نموده و انسان را به عنوان پدیده اى مقدس پذیرفته و آنرا با کلام و اشعار خویش تقدیس نموده اند.

" حاجى بکتاش " - شیخى بالغ و جا افتاده است. سبب رغبت مردم به " حاجى بکتاش " و سپس گسترش بکتاشیه در میان خلق٫ ناشى از سادگى آموزه هاى وى است. آنگونه که از مقالات و نیز از مناقبى که در سنت  بکتاشیه موجود است٫ " حاجى بکتاش " باطنیاى تمام عیار بوده است.

 

 

خواجه دهاني خراسانی :

خواجه دهاني، از تركان خراسان. زيسته به سده 13 ميلادي. باني شعر كلاسيك تركي در آسياي صغير، نخستين شاعر ادبيات ديواني تركي در تركيه، آغازگر شعر غير ديني در ادبيات كلاسيك تركي آناتولي. "عشق" مهمترين تماي سروده هاي دخاني است.

این شاعر برجسته در اواخر قرن سيزده و اوايل قرن ١٤ همزمان با سلطنت سلطان علاءالدين اول سلجوقي (١٢٢٠-١٢٣٧) زيسته است. خوجا دهاني كه نخستين نماينده ادبيات ديواني و كلاسيك تركي در آسياي صغير و همچنين آغازگر شعر غيرديني تركي در آناتولي بشمار ميرود، اصلا از ترك هاي خراسان مي باشد از موطن خويش به پايتخت دولت تركي سلجوقي در قونيه تركيه امروزي مهاجرت نموده و در آنجا اسكان گرفته بود. وي در زمان كيقباد و در سنين پختگي خود از خراسان به آناتولي آمده، در آنجا شهرتي عظيم كسب نموده و پس از مورد توجه سلطان علاءالدين كيقباد سوم قرار گرفتن، به دربار وي دعوت و در آنجا به خدمت پرداخته است و حتي در برهه اي، جهت بازگشت به موطن خويش خراسان از سلطان كيقباد كسب اجازه نموده است (از اينكه آيا دخاني به قصد خود عمل كرده و موفق به بازگشت به خراسان شده است يا نه اطلاعي در دست نيست).  

کتیبه ها از : رسانه های 1- اتحاد 2 - امپراطوری تورکمن ها