آیا مفاخر تورکان خوراسان را میشناسید؟

سورنا فرمانده تورک آشکوزی(اشکانی)

ادامه نوشته

خوراسان تورکچه سینده چالیشمالار

خوراسان تورکچه سینده چالیشمالار 

یازار : پروفسور دوکتور سلطان تولو

چئورن : اسماعیل سالاریان  

خوراسان تورکچه سینده چالیشمالار ایلک دفعه ده پروفسور دورفر باشچی لیغیندا 1969 جو ایلده بیر آراشدیرما گزیسی باشلادی، بونو 1973 جو ایلده یئنی بیر آراشدیرما گزیسی تعقیب ائتدی. بو سفرلرین نتیجه سیتده، ضبط کاست لری توپلامالار اساسیندا، ایلکین، دورفرین خوراسان تورکچه سی آدلی مقاله سی یاینلاندی. بوندان سونرا، ف.بوزقورد، فازسی و سایر، سلطان تولونون خوراسان تورکچه سی نین آغیزلاری اوستونده دوکتور پایان نامه سی یایلدی. 1972 جی ایلده گئدن آراشدیرما گزیسی نده بیر چوخ فولکلوریک ماتریال توپلاندی. بونلار آراسیندا کلات، اسفراین اصلی کرم حکایه سی توپلاندی. ان ماراقلی و اوزون حکایه لردن بیری ده قوچاندان توپلانان شاه اسماعیل متنی دیر.

ادامه نوشته

قصر خورشید کلات نادری و هندسه پنهان آن

 

قصر خورشید کلات نادری و هندسه پنهان آن :

دژ کلات نادری (نادیر که له ته سی) در شمال شرقی مشهد و در میان کوه های کوپه داغلاری قرار گرفته است و موقعیت خاص طبیعی آن از جمله دیده های استثنایی است. تیغه های کوه که بر گرداگرد آن کشیده شده اند در کلات را نفوذ ناپذیر کرده اند.

علاوه بر بنای قصر خورشید آثار باستانی دیگری از عصر ترکان سلجوقی (قرن 5 و 6 هجری) و ترکان تیموری (قرن 9 هجری) در آن موجود است. و متون تاریخی نشان می دهد که آنان در کلات حضور طولانی مدت داشته اند (لباف- 1376 ص 169 و 170).

ادامه نوشته

گوهرشاد بیگم یکی از زنان مفاخر تورکان خوراسان

گوهرشاد بیگم یکی از زنان مفاخر تورکان خوراسان

ملکه گوهر شاد بیگم ۷۸۰ – ۹ رمضان ۸۶۱ ه‍.ق) معروف به گوهرشاد آغا از اشراف زنان ترکان خراسان و از نامداران و سیاستمداران دوره تیموریان است. او زنی بسیار نیکوکار، ثروتمند، ادب دوست، هنرپرور، باوقار، خردمند، با احتیاط و با سیاست بود.

گوهر شاد خاتون همسر سلطان شاهرخ تیموری بود که پس از پدرش امیر تیمور، به مدت ۴۳ سال بر مناطق وسیعی از ایران و افغانستان حکمرانی کرد و توسط او در سال ۱۴۰۵ م پایتخت تیموریان از سمرقند به هرات منتقل شد.

ادامه نوشته

" نادر شاه افشار " دؤنميندن توركجه داش یازی

 

" نادر شاه افشار " دؤنميندن  توركجه داش یازی

     خوراسانين  "كلات نادري " آدلانان منطقه سينده  و " ارغونشاه دربندي "  كئچيتي  آغزيندا ساغ طرف و يوخاريدا ‘ گؤزون توركجه يازيمليش بير گؤزل كتيبه يه دوشور ؛ بو كتيبه " نادر كتيبه سي " آدلاناراق " گلبن افشار "  تخلص لي  شاعر طرفيندن نادر شاها تقديم اولوب. بو منظوم اثر " قلينج اوغلو " آدلانان نادر شاهين ثنا و تمجيدينده سويله نيب و  قايا داشينا حك اولونوب ‘  لاكين نظره گلير كتيبه ده  هله بو شعردن علاوه چوخ سؤزلر يازماق ايستيرميشلر كي ‘ تكميل اولماميش ياريمچيق قالميشدير . آشاقداکی ( آلتداكي ) يازي كتيبه ده حك اولونموش شعرين متني دير : 

ادامه نوشته

حسرت صفی آبادی

حسرت صفی آبادی

    برهان الدین سیدمحمد دستگردی اسفراینی (م اوايل قرن سيزدهم) متخلص به «حسرت» از شاعران ترک و غزلسرایان نامی دورة‌ صفویه و افشاریه است.

    حسرت، شاعری توانا و نکته‌پرداز است. مضامین بدیع در اشعار وی بسیار است. اوج شاعری حسرت، اواسط نیمة‌دوم قرن دوازدهم هجری است.

    وی از خادمان حرم مطهر حضرت رضا(ع) بوده است. از اشعار حسرت بر می‌آید که وی اواخر عمر را در زمان سلطنت نادرشاه افشار گذرانیده است و نادر از جمله ممدوحان وی بوده و قصیده‌ای در شأن نادرشاه افشار سروده است:

ادامه نوشته

تیمور تاریخی

امیر تیمور کوره کن و اونون اولادلاری، یوز ایلدن آرتیق ، یئر اوزونون گئنیش بیر ساحه سینده، گوجلو و امین بیر امپراتورلوق قوروب، تاریخ بویو گؤرکملی بیر ائتکی بوراخمیشدیر. امیر تیمور اؤز زمانه سی نین اولایلاریلا قورخونج بیر دؤور یارادیب، عینی حالدا صنعت، ادب و کولتورون گلیشمه سینده ده بؤیوک رول ایفا ائتمیشدیر. امیرتیمور، اون ایلدن قیسا بیر زماندا، اورتا آسیادان کیچیک آسیایا قده ر، گئنیش امپراتورلوق یارادیب، اونونلا برابر یوزلرله صنعت آداملارینی اؤز پایتختی اولان سمرقنده توپلاییب و زمانین علم و ادب مرکزینی یارادیر. او، 780 دان 807 ایللری آراسیندا اورتا آسیادان هندوستانا و اورادان مصره قده ر اوزانان اؤلکه لری اؤز حکومتی آلتینا گتیره رک بؤیوک و تایسیز بیر حکومت یارادیر.

ادامه نوشته

بزرگان تــُرکها را بشناسیم و به آنها افتخار کنیم(5)

(پروفسور حسین صادقی، جراح معروف قلب )

بزرگان تــُرکها را بشناسیم و به آنها افتخار کنیم(5)

پروفسور حسین صادقی، جراح معروف قلب از ترکان خراسان متولد بهمن ۱۳۰۸ در چک انه  (چکنه ) حراسان

تاریخ پزشکی ایرانیان پر است از بزرگانی که نام و دانش ایران را در گستره تاریخ جهان شناسنامه‌دار کردند و شرق و غرب را به این باور رساندند که بزرگان این مرز و بوم، تواناترین و جاودانه‌ترین خلقت زمین‌اند. پروفسور حسین صادقی، از برجسته‌ترین و بزرگ‌ترین جراحان قلب دنیا، نمونه‌ای از همان افتخارآفرینان ترکان خراسان است که سربلندی ترکان ایران را در تاریخ اندیشه‌ها و اذهان جهانی ثبت کرده است. بزرگ‌مردی که « عبادت به جز خلقت خلق نیست » را به خوبی به تصویر کشیده است و سال‌ها دوری از کشورش هیچ‌ چیز از فرهنگ، ادب، اعتقاد، زبان مادری ، هویت  و ایرانی‌بودنش را از او کم نکرده است.

ادامه نوشته

کلنل پسیان خوراسانینگ والیسی

تبریزلی کلنل محمد تقی خان پسیان1309- دا (1273- جو گونش ایلی) تبریزین سیرخاب محله سینده آنادان اولور. اونون باباسی روستم بی 1343- جو ایلین ساواشیندان سونرا، بو گون ائرمنی تاپداغیندا اولان قاراباغدان تبریزه کؤچور. کیچیک یاشلی محمد تقی 1317-دن 1323- جو ایله دک اؤنجه ائوده، سونرا ایسه تبریزین لوقمانیه اوخولوندا فارس، عرب و باشقا یابانجی دیللرده ائییتیم آلیر.

ادامه نوشته

برخی از خصوصیات و عملكرد های نادرشاه افشار

اشاره : نادرشاه افشار این آخرین جهانگیر ترك و بنیانگذار دولت تركی افشار، به لحاظ فرهنگ و تاریخ تركی افشار، ایران و جهان اسلام از جهات بسیار دارای اهمیت است، جنبه هایی كه در تاریخ نگاری رسمی فارسی معمولا بدانها اشاره ای نمی شود. دراین پست به برخی دیگر از خصوصیات اخلاقی و عملكرد های مهم نادرشاه افشار اشاره می شود:

- نادرشاه موقعیت زبان تركی را ارتقاء داده است

-نادر شاه اقدام به چاپ پول به دو زبان فارسی و تركی كرده است

- نادر شاه كتیبه های چندی به زبان مادری خود تركی نویسانده است.

- زبان دیپلماسی نادر شاه زبان تركی بوده است.

- دوره حاكمیت  نادر شاه، تاثیر گسترده زبان تركی و نفوذ و ورود همه جانبه اصطلاحات و واژگان تركی در زبان فارسی است .

-نادرشاه افشار، شاهی و سروری در ایران، موروثی ایل جلیل تركمان بوده است.

- نادرشاه به دفعات مکرر بر ترک بودن خود تاکید کرده است.

- نادرشاه افشار همواره از هویت تركی پاسداری کرده است.

-نادرشاه برای اولین بار نیروی دریایی آذربایجان و ایران تاسیس کرده است.

گرامیداشت نادرشاه افشار در میان گروه های گوناگون انجام می شود.

ادامه نوشته

کوراوغلی، شاعری بزرگ و از بزرگان و مفاخر درگز

کوراوغلی، شاعری بزرگ و از بزرگان و مفاخر درگز


نویسنده : بهمن رنجبران

✓ کوراوغلی ایشان یا آیدین کوراوغلی، از شعرا و عرفای معروف ترک و ترکمن بوده و اهل اتک درگز می باشد.

کوراوغلی حکایت و اشعارعاشقانه غریب شاه صنم، کوراوغلی با نواهای، چگورهای دوزهی بخشی ها زینت بخش مجالس درگزیها است. کوراوغلی، مورد احترام مختوم قلی فراغی، شاعر و عارف نامدار، بوده است. خانواده و مخصوصا پدر کوراوغلی در بین قبایل ترکمن و ترک های درگزی از احترام و اعتبار بالایی برخودار بوده، مختومقلی، دراین باره چنین می گوید :

اول مردینگ اوغلید ورمرد دوپدری

کوراوغلی قرداشی سرخوشدور سری

(یعنی او پسر مرد بزرگی است،

و کوراوغلی برادری سرخوش است .)

ادامه نوشته

درمحضراستاد تقی خسروی

دوتار نوازی محمد خسروی در محضربرادرش استاد تقی خسرویشاعر ترک خراسانی متخلص به آرچه. درصورت تمایل می توانید از لینک زیر دانلود نمایید

دوتار نوازی

ناگهان لر گوزوم دویشده    آغ یوزوندا خالا نرگس 

(ناگهان دیده ام افتاد به خالی سیاه در صورتی سفید)

آغاج آستا جانیم چیخده گل باخ بو احوالا نرگسی نرگسی نرگسی جان

(مانند اینکه مرا زیر چوب انداخته باشند جانم از تن بیرون رفت  و بیا حال این حال واحوال مرا ببین نرگس جان)

قارا گوزلر دیوان ایلر      هرکیم گورسا فغان ایلر

(چشمان سیاهت دیوانه می کند هرکس ببیند اه وفغان راه می اندازد)

کافری مسلمان ایلر گل باخ بو احوالا نرگسی نرگسی نرگسی جان

(کافر بادیدن آن چشمها مسلمان می شود وبیا حال این حال واحوال مرا ببین نرگس جان).....

استاد تقی خسروی

اشاره :استاد تقی خسروی با تخلص (" آرچه ") متولد1341 روستای شغل آباد(صدو ) از توابع شهرستان قوچان درخراسان رضوی، شاعر ترک خراسانی و عارف و نوازنده دوتار هستند و اشعارترکی سروده ایشان غالباً به سبک ترکی خراسانی است. فعالیت هایی که ایشان انجام می دهند، تعمق و غور در سرودهای مختوم قلی، نباتی، فضولی و اشعار روایتی خراسان و تصیح دست نوشته این گونه اشعار است. کتاب روایتی، شعری "یوسف و ذلیخا" را نیز در دست اقدام دارند .

گفتنی است ایشان متن قرآن کریم را ازاول تا به آخر در بیش از 500 غزل به زبان ترکی خراسانی با اسلوب خاص 19 هجایی و هشت بیتی سروده اند و درحال حاضر مشغول ویرایش آن می باشد به نظر می رسد در ادبیات ترکی خراسان کاری نو و منحصر به فرد باشد.

ادامه نوشته

بیزیم آغا اسماعیل میز دئییر

بیزیم آغا اسماعیل میز دئییر: " آدام هرایشی گه رک اؤز چئوره سیندن باشلاسین" و باخین اونون مشهد ده یاشماغینا باخمایاراق، ایشی گریواندان باشلالاییر.

"تووشانین دوغولان تپه سی، آدمین دو غولان یئری"
گیریش ایله اون سوز بوردان
دئییر" : آدامین گه رک دوزومو (صبری) اولسون" و باخین بو کشی 4 ایل دی کی خوراسان تورکلرینی بیرگه الیفبایا و بیرگه ادبی دیل ایله یازماغا قیچیریر (چاغیریر)

دئییر: " گوج بیرلیگده دیر" و باخین بو کیشی بیرلیگ ایچین سوسن خانیمین، آغا سراجین، آغا محمد خسروی نین، آغا تقی خسروی نین، سایین عرب خدری نین، آغا علی اکبرین و ... شعرلرینی و یازیلارینی دا اؤز وبلاگیندا درج ائدیر.

دئییرلر: "آدام گه رک اؤز وارلیغی نا دایاق اولسون " و باخین او نه - جیر آلاداغ تکین تورک دیلینه و تورک وارلیغی نا دایاق اولوب.

آدی سانی خوراسان و ایران سینیرلارینی (مرزلرینی) سیندیراراق تورک دونیاسیدا تانیش و آدلی سانلی بیر کیشی (شخصیت) اولوب بیزیم آغا اسماعیل.

اسماعیل جان آنا سوتو سیزه حلال اولسون، تانری (الله) سیزه اوزون عمر وئرسین !

حاضیرلایان : شیروانلی

دانلود موسیقی عرفانی مکتب مولویه

موسیقی بسیار زیبا و عرفانی مکتب مولویه زیر دارای حجم ۱۱ مگابایت است.

 

 

DOWNLOAD

به یاد شادروان سید علی میرنیا

اشاره : سخن گفتن در مورد نویسنده ای فرزانه و محققی ژرف اندیش کاری سخت و نیاز به فرصتی نسبتا طولانی دارد و لیکن در این مجال مروری بر بیوگرافی سید علی میرنیا و آثار ایشان می پردازیم.

سید علی میرنیا فرزند سید آقاجان نوه سردارحسین میر در سال 1297 ه ش در نوخندان در گز به دنیا آمد. پس از تحصیلات قدیمه و ابتدائی در محل و متوسطه در مشهد ادامه داد و در سال 1311 در مشهد به خدمت استانداری درآمد. در پائیز سال 1353 به افتخار بازنشتگی نایل گردید.  وی در اثر خدمات مهم خیریه به دریافت بزرگترین نشان خدمت به مردم نایل شد.

ادامه نوشته

آیت الله سید محمدکاظم موسوی بجنوردی

اشاره : سید محمدکاظم موسوی بجنوردی (زادهٔ ۱۳۲۱ درنجف) فعال سیاسی و فقیه ایران اسلامی است. او از سال 1342 تا وقوع انقلاب در زندان به سر برده است، مؤسس و رهبر حزب ملل اسلامی، بنیانگذار مرکز دایرت المعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۳۶۲ و رئیس کتابخانه ملی ایران در زمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی بود.

موسوی بجنوردی در انتخابات نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از سوی مردم تهران به نمایندگی برگزیده شد، اما با پایان دوره اول مجلس تصمیم ‌گرفت که از سیاست‌ کناره‌گیری کند و به حکم دل، عمرش را وقف فرهنگ و بالا بردن دانش عمومی مردم کند، زیرا بجنوردی جوان که در سال‌های پیش از انقلاب یکی از مبارزان سرسخت رژیم شاه بود و حتی به خاطر این مبارزه به 22 سال زندان و یک بار اعدام محکوم شده بود، پس از انقلاب دل به فلسفه و فرهنگ سپرد. نام سید کاظم موسوی بجنوردی امروز با دائره المعارف بزرگ اسلامی گره خورده است.

ادامه نوشته

علی اکبرسراج اکبری

اشاره: استاد "علی اکبرسراج اکبری" ازافتخارات خراسان شمالی، درسال 1324 دربجنورد متولد شد. تحصیلات دبیرستان خودرا دررشته ریاضی در دبیرستان همت بجنورد به پایان رساند. وی با تحصیلات دانشگاهی کارشناسی در رشته اقتصاد باگرایش تعاون درسال 1375 ازخدمت دولتی در سازمان تعاون روساتی بازنشسته گردید. ایشان  سال ها در جراید استان خراسان شمالی قلم زده اند و معضلات شهری و سیاسی اجتماعی را با مطالب شیرین و طنز خود استادانه بیان داشته اند. کتاب منظوم " یاد اولسن " و کتاب "تمثیل ضرب المثل های ترکی خراسانی با لهجه بجنورد "، به همراه سی دی با صدای خود شاعر، به منظور احیائ و ارتقائ و شناسایی و توجه بیش از پیش به فرهنگ غنی ترک های خراسان بزبان ترکی خراسانی و به لهجه بجنورد نوشته شده اند.

ادامه نوشته

عیسی بخشی چالیر و اوخویور

عیسی بخشی چالیر و اوخویور:

خودای منی یارادیب بئله اوسیان ایچینده

اؤزوم قربتده قالمیشم اوره گیم قان ایچینده

یار - یار ده یب گئزیرم من بو چؤل مکان ایچینده

ایتیرمیشم من یاریمی وای قالدیم ارمان ایچینده

...

دانلود

"نادر شاه افشار "دؤنميندن توركجه كتيبه

خوراسانين"كلات نادري " آدلانان منطقه سينده و" ارغونشاه دربندي " كئچيتي آغزيندا ساغ طرف و يوخاريدا ‘گؤزون توركجه يازيمليش بيرگؤزل كتيبه يه دوشور؛ بو كتيبه " نادر كتيبه سي " آدلاناراق " گلبن افشار " تخلص لي شاعر طرفيندن نادر شاها تقديم اولوب. بو منظوم اثر " قلينج اوغلو " آدلانان نادر شاهين ثنا و تمجيدينده سويله نيب و قايا داشينا حك اولونوب‘ لاكين نظره گلير كتيبه ده هله بو شعردن علاوه چوخ سؤزلر يازماق ايستيرميشلركي‘ تكميل اولماميش ياريمچيق قالميشدير. آلتداكي يازي كتيبه ده حك اولونموش شعرين متني دير :

ادامه نوشته

دانلود آثار تورکی مرحوم حاج قربان سلیمانی بخشی بزرگ خراسان

آهنگ ها به استثنای مقام جعفرقلی به زبان ترکی خراسان هستند. برای دانلود هر یک از مقام های زیر بر روی آن کلیک نمایید

مقام شاختایی زارنجی

مقام گزل

مقام لاراباشی

مقام زاهد

مقام گل صنوبر

مقام نوایی

مقام بحر طویل

مقام یا مصطفی جان سندن مدد

دوتار حاج قربان در آلبوم شب، سکوت، کویر استاد شجریان

مقام جعفرقلی (کرمانجی)

مقام گرایلی

فایل صوتی از حاج قربان

مستندی از حیات حاج قربان – تصویری

یادی از بخشی خراسان مرحوم حاج قربان سلیمانی

 

حاج قربان سلیمانی خواننده و دوتار نواز قوچانی یکی از آخرین بخشی های شمال خراسان، عصر آخرین روز دی ماه سال 1386 در84 سالگی درگذشت.
او که از هنرمندان برجسته و بزرگ موسیقی ایران بود 

هنر حاج قربان و توانایی او در اجرای موسیقی مقامی خراسان، توجه بسیاری را به خود جلب کرده بود. او در کشورهای مختلفی به اجرای برنامه پرداخته است و موفق شده مقام اول جشنواره موسیقی لیون فرانسه، امقام ستاره جشنواره اوینیون فرانسه و مقام های برتر جشنواره موسیقی فجر ایران بین سالهای 69 تا 71 را به دست آورد. او همچنین 12 دوره متوالی داور ثابت جشنواره های موسیقی مقامی كشور بود.

حاج قربان سليمانی، استاد پیشکسوت موسیقی شمال خراسان، قديمی ترين بخشی و آخرين روايتگر از نسل بخشی های بزرگ خراسان بود. حاج قربان سليمانی کشاورز، خواننده و نوازنده دوتار، در روستای ترک نشين علی آباد در شمال قوچان به دنيا آمد. او حتی در آخرین سال زندگی خود نیز به کار در مزرعه و نوازندگی می پرداخت.

ادامه نوشته

پیشگامان زبان و ادبیات ترکان خراسان

بسیاری از بنیانهای فرهنگ ترکی بلاواسطه در ارتباط با خراسانند. تاریخ ترکی ادبی در ایران، آذربایجان و ترکیه، با اشعار شعرای خراسان آغاز می شود. نخستین محصولات ادبی ترکی در آذربایجان و ترکیه نیز توسط ترک های خراسان که به غرب مهاجرت کرده بودند، آفریده شده است.

"حسن اوغلو اسفراینی" (قرن 14) و موسس زبان شعری ترکی آناتولی " خواجه دخانی خراسانی" هر دو از ترکان خراسان بوده اند و درآنجا ظرافت و زیبایی های زبان ترکی را آموخته اند.

بزرگترین استاد-بخشی موسیقی مردمی ترک، فارابی زمان "حاج قربان سلیمانی" نیز از ترکان خراسان است. منتقدين اروپايی موسيقی به او لقب «گنجينه ملی واقعی» داده اند.

از پیشگامان تورکمانان نیز"ساری سالتوق" ، "بابا الیاس" هردو از ترکهای از خراسان بودند، که در فتح ممالک بیزانس در آناتولی و بالکان بدست ترکان و گسترش اسلام در این نواحی پیشگام بوده و اشتراک داشته اند.

ادامه نوشته

بشنو از نی ... حکایت می کند - مولوی و اشعار ترکی او

اشاره : هدف از تحرير اين نوشته٫ بررسى وابستگى تبارى مولانا و كوشش بيهوده و غير ممكن درجهت گنجانيدن وى درچهار چوب تنگ تعلقات ملى- قومى نيست، بلكه نگاهى است به برخى از اشعار تركى مولانا كه در چاپهاى ايرانى آثار وى و بررسيهاى محققين فارس مسكوت گذارده مى شوند.

دراین پست پس از نگاهی به آثار مولانا بخش اول اشعار ترکی مولانا را همراه ترجمه فارسی از کتاب "سيرى در اشعار تركى مكتب مولويه" بقلم استاد دکتر حسن محمد زاده صدیق (دوزگون) و در نهایت برگردان شعر فارسی "بشنو از نی..." توسط استاد باریشماز را می آوریم امید که مورد توجه قرار گیرد:

ادامه نوشته

شعرالله اکبر(3) محمد عرب خدری

 

 

تورکی خوراسانی لهجه درگز

 شاعر: محمد عرب خدری

ادامه نوشته

شعرالله اکبر(2) محمد عرب خدری

 

تورکی خوراسانی لهجه درگز

 شاعر: محمد عرب خدری

 

ادامه نوشته

شعر الله اکبر (1) محمد عرب خدری

 

 

 

تورکی خوراسانی لهجه درگز

شاعر : محمد عرب خدری 

ادامه نوشته